Na području današnje Republike Srbije je u periodu između dva svetska rata došlo do osnivanja prvih nedržavnih subjekata čije su aktivnosti bile detektivska delatnost i poslovi privatne bezbednosti. Reč je o biroima i zavodima, koji su imali atribut «policijskih» i «obaveštajnih», i koji su za svoje klijente obavljali različite usluge, od poslova privatnih istražitelja do čuvarske službe, uključujući: prikupljanje, obradu i dostavljanje podataka, obaveštenja i informacija korisnicima usluga; pronalaženje izvršilaca krivičnih dela; vršenje svih sudsko-policijskih veštačenja (rukopisi, potpis i slično); pribavljanje dokaznog materijala i vođenje poverljivih istraga; privatne istrage poverljivog karaktera i pribavljanje dokaznog materijala za račun privatnih lica; fizičko obezbeđenje i zaštitu privatnih objekata; protivpožarnu zaštitu objekata od paljevina; transport stvari od vrednosti; administrativno-pravne i konsultantske poslove.
Taj proces u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca je započet 1922. godine, kada je po navodima tadašnjeg časopisa „Policija“, «u Beogradu osnovana ustanova privatne policije pod imenom „Mikton“». Rad te ustanove, u čijem je delokrugu bilo i obavljanje privatne istražiteljske delatnosti, odobrilo je Ministarstvo unutrašnjih poslova. Osnivanje i delovanje „Miktona“ treba sagledavati u kontekstu bezbednosnih prilika i potreba u novoj Kraljevini SHS (posleratna nestabilnost i povećana lična i imovinska ugroženost, proces konstituisanja ustanova državnog sektora bezbednosti, začeci razvoja industrije, trgovine i bankarstva, te pojava nove građanske klase). U Beogradu je 1924. godine sa radom počeo policijsko-detektivski biro „Bezbednost“ (osnivač bivši policijski činovnik Živojin Simonović), koji se uz detektivsku delatnost bavio i poslovima obezbeđenja objekata različite namene i njihove zaštite od namernih paljevina.
Od 1928. godine je funkcionisao i „Kredit – inform, trgovački, obaveštajni i inkaso zavod“. Delatnost ove specijalizovane ustanove sa sedištem u Beogradu (osnivači Miodrag Marković, Dragoljub M. Ignjatović i Predrag Ilić) bila je vezana za prikupljanje, obradu i dostavljanje naručiocima usluga obaveštenja i informacija relevantnih za identifikovanje i predupređivanje rizičnih finansijskih ulaganja i prometa industrijskih roba kupovinom na kredit. Zavod je u toku svog postojanja četiri puta menjao nazive: „Međunarodni trgovački obaveštajni zavod, Ignjatović i komp“; „Trgovački obaveštajni zavod Kredit – kontrol“; „Trgovački obaveštajni zavod Kredit – inform“, te „Zavod za informacije i inkaso“. Pored Beograda, delatnost Zavoda se prostirala i na područj Kragujevca, Leskovca, Niša, Prištine, Jagodine, Smederevske Palanke, Mostara, Skoplja i i drugih mesta u Južnoj Srbiji (današnjoj Makedoniji).
„Kredit – inform, trgovački obaveštajni i inkaso Zavod“ je tokom svog 13-godišnjeg delovanja na prikupljanju podataka i informacija u sferi finansijskog poslovanja, za glavnog konkurenta imao Obaveštajni zavod „Hermes“ (osnivač i vlasnik Josip Kabiljo), pri čemu je dolazilo i do uzajamnog vrbovanja zaposlenih. Najzad, u Beogradu je 1934. godine osnovan i Zavod „Bezbednost“ (osnivač i vlasnik Anton Pesek, privrednik i političar iz Ljubljane), koji je bio specijalizovan za poslove čuvanja i bezbednosti stanova i prostorija. Koncesiju za obavljanje navedenih poslova je A.Pesek dobio od Ministarstva trgovine i industrije, nakon žalbe na prethodno negativno rešenje koje je donela Uprava Grada Beograda.
Neposredno po izbijanju Drugog svetskog rata, pomenuti subjekti privatne bezbednosti u Beogradu su prestali sa radom, a nakon komunističkog osvajanja vlasti 1945. godine u NR Srbiji i FNRJ više nije bilo moguće baviti se privatnom detektivskom delatnošću.
History of detective activity in Serbia
In today’s Serbia during the period between the two world wars first non-government subjects which activities were related to investigation and private security were established. It is about bureaus and organizations, that have had the attribute of „police“ and „intelligence,“ organizations, performing a variety of services for its clients, from private investigations to security guard services, including: data gathering, processing, and distribution, notifications and reports to service users; finding the perpetrators of crimes; judicial-police expertise (expertise of manuscripts, signatures, etc.); collecting evidence and conducting confidential investigations; physical security and protection of private property; fire protection; security transport; administrative-legal and consulting services.
This process in the Kingdom of Serbs, Croats, and Slovenians started in 1922 when, according to the magazine „Police“, a private police institution in Belgrade was established called „Mikton“. Operation of “Miktron”, which scope of business was private investigations, have been approved by the Ministry of Interior. Establishment and operations of „Mikton“ should be viewed in the context of the security circumstances and needs in the new Kingdom of SHS (post-war instability and increased civil and property-related threats, the process of creation of the government security institutions, industrial development, trading and banking, and the emergence of new upper-middle class). In 1924, in Belgrade, the police-detective Bureau „Security“ was established (founder was former police officer Živojin Simonović). The Bureau conducted private detective activities, physical security and facility protection from burglary and arson.
From 1928, „Credit – info, trade, intelligence, and collection Department,“ headquartered in Belgrade started its operations; activities of this specialized institution were related to collection, processing and delivery of notifications and information relevant for identifying and preventing risky financial investment and trade of industrial goods purchased on credit. (the founders were Miodrag Marković, Dragoljub M. Ignjatovic, and Predrag Ilić). “Credit – Info” has changed names four times during its operation: „International Trade Intelligence Department, Ignjatovic and comp.“; „The Intelligence Trade Department Credit-control“; „The Intelligence Trade Department Credit – Information“, and „Institute for information and collection“. In addition to Belgrade, the activities of Credit-Info” were extended through the area of the city of Kragujevac, Leskovac, Nis, Pristina, Jagodina, Smederevske Palanka, Mostar, Skopje, and other places in southern Serbia (present-day Macedonia).
„Credit – info, trade, intelligence, and collection Department,“ during its 13-years of operation on data and information collection in domain of financial operations, had its main competitor which was Intelligence Department „Hermes“ (founder and owner Josip Kabiljo), and there was mutual recruitment of employees. Finally, in Belgrade in 1934, the Institute “Security” was established (founder and owner was Anton Pesek, businessman and politician from Ljubljana), who specialized in homes and apartments security guard.
Shortly after the outbreak of World War II, the aforementioned entities of private security in Belgrade have terminated their operations. After the Communist party took over the government in 1945 in the People’s Republic of Serbia and in Federal People’s Republic of Yugoslavia private detective activity was forbidden and illegal.